مقایسه سازمان ها نهاد محور (سنتی) با سازمان های پروژه محور (نوین)

در ارتباط با قیاس سازمان های پروژه محور و سازمان های با ساختار سنتی تحقیقات متعددی انجام و نظرات مختلفی مطرح شده است، آنچه که در این بخش بدان اشاره خواهد شد اساسی ترین و مهمترین تفاوت های این دو نوع سازمان است.

بطورکلی در ساختارهای سازمانی سنتی، واحدهای کسب و کار استراتژیک، واحدهای وظیفه ای و جغرافیایی بر نتایج عملکرد تمرکز دارند و صاحبان دارایی ها و دانش خود می باشند. این بخش بندی به صورت واضحی قلمروی شایستگی و قدرت را تعریف می کنند و در حیطه این قلمروها، مدیران آنها ارزیابی می شوند. این موضوع هم جنبه منفی و هم جنبه مثبت دارد. این نوع ساختار، رفتار دفاعی هم برای کسب و تغییر اطلاعات و هم هماهنگی ضعیف را بدنبال دارند. هرچند جنبه مثبت این ساختار، وظایف دقیقاً تعریف شده افراد و در دسترس بودن کارکنان می باشد.

اما در یک سازمان پروژه محور، اقدامات هماهنگ بین قلمروهای سازمانی، منبع ارزش آفرینی به شمار می­رود (بورگنون، 2006).

گارییس (2005) وجوه تمایز سازمان های پروژه محور در قیاس با سازمان های سنتی  را به شرح زیر مطرح می نماید:

*    در نظرگیری سازمان بعنوان مزیت رقابتی

*    توانمندسازی کارکنان

*    فرایند محوری

*    کار تیمی در سازمان تخت

*    تغییر سازمانی غیر منقطع و مستمر

*    مشتری مداری

*    شبکه سازی با مشتریان و تامین کنندگان

دسته دیگر از محققان بیان می دارند که از آنجا که اهداف و روش های مورد استفاده در سازمان های پروژه محور با سازمان های سنتی متفاوت است، مدیری که به صندلی ریاست این نوع از سازمان های تکیه می زند، حتی اگر دانش صرف مدیریتی را در خود داشته باشد، نمی تواند موفقیت لازم را کسب نماید بلکه وی بایستی نگرش پروژه ای به فعالیت های سازمان و اجرای آن در این چارچوب اساسی داشته و قادر به هدایت پروژه های سازمان مبتنی بر آن چارچوب باشد. درواقع برخلاف مدیران سازمان های سنتی که اختیارات خود را از ترتیبات سازمانی خویش می گیرند، در سازمان های پروژه محور این موضوع وماً تضمین کننده همبستگی لازم در یک فعالیت پروژه ای پیچیده و دارای انعطاف بالا نمی باشد و لذا یک مدیر پروژه بایستی با در اختیار داشتن حکم سازمانی خویش ، همبستگی لازم را در ارتباط تیمی و با فرهنگ سازی لازم اعمال و آن جمع را از حالت خشک یک سازمان سنتی به یک ساختار منعطف و پویا و زنده پروژه ای تبدیل سازد که هر فرد از تیم پروژه با احساس تعلق خاطر به کل پروژه خود را در بنای این ساختمان جدید شریک و موثر می داند.در واقع سازمان های پروژه محور در قیاس با سازمان های وظیفه محور، انعطاف پذیری بیش تری فراهم می کنند و قدرت پاسخگویی آنها را به تغییراتی که در تکنولوژی و بازار ها رخ می دهد افزایش می دهند (لیندکوییست،2004).

البته برخی محققین معتقدند که تقسیم و تمایز کاملا شفافی بین سازمان های پروژه محور و وظیفه ای وجود ندارد. طبق نظر یکی از پژوهشگران سازمان های وظیفه ای (سازمان های دائمی و پایدار) و سازمان های پروژه محور (سازمان های موقتی و ناپایدار) برخلاف آنچه تئوری های کنونی بیان می کنند، وابستگی و رابطه بسیار نزدیکی به یکدیگر دارند. می توان اشاره نمود سازمان های وظیفه ای در حال حاضر بیشتر به سمت پروژه ای شدن و سازمان های پروژه محور به سمت انجام فعالیت های تکراری گرایش دارند (یوکاسکنین و پیلانتو، 1390).

برگرفته از کتاب جستاری بر مبانی سازمان های پروژه محور